Di tích Cổng Trời - Minh Hóa Quảng Bình

Di tích lịch sử Cha Lo - Cổng Trời thuộc khu vực xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa. Đây là những điểm di tích Lịch sử - Văn hóa nằm trong hệ thống đường mòn Hồ Chí Minh (tuyến đường 12A).

Cha Lo - Cổng Trời với truyền thuyết về nàng Y Leng và chàng Thông Ma (tộc người Khùa, người mày) về đôi bạn trẻ yêu nhau say đắm nhưng không thành duyên và kết quả là ’’Cổng trời" hiện lên do dân làng đặt tên cho 2 khối đá tự nhiên nằm một bên là vách núi đá cheo leo, một bên là vực thẳm đầy gai góc và đá tai mèo. Núi đá cao chênh vênh nhưng cũng rất nên thơ và huyền ảo.

Từ ngã ba Khe Ve, đường 12A cắt ngang đường 15 xưa (nay là đường Hồ Chí Minh) ngược lên biên giới Việt - Lào đến Km 34.500 chúng ta gặp hai khối đá đồ sộ chụm đầu vào nhau, để lộ một vòng cung vừa lọt một làn xe - đó là Cổng Trời - cái tên mang nhiều huyền thoại, nổi tiếng trong nước và cả quốc tế.

Cổng Trời, do hai khối đá tự nhiên khổng lồ tạo nên, một bên tiếp với vách núi cheo leo, một bên là vực thẳm hun hút rợn người. Cổng Trời vừa là một địa điểm mang tính chiến lược không kém quan trọng, vừa là một kỳ quan thiên nhiên, mang đậm một huyền thoại về một mối tình chung thuỷ của chàng Thông Ma với nàng J Leng. Chàng Thông Ma nghe lời khuyên của người làng Pa Loóc gánh đá về lấp cửa hang chặn con thuồng luồn đã bắt mất người yêu của chàng, nhưng khi gánh hai hòn đá từ đỉnh núi về đây thì đòn gánh gãy, hai hòn đá rơi xuống, nặng quá, cụng đầu vào nhau rồi dính đầu vào nhau mãi mãi không rời ra nữa, trở thành cái cổng mà về sau người làng đặt cho nó cái tên là Cổng Trời.

Địa danh Cổng Trời gắn với một thời kỳ oanh liệt, hào hùng của dân tộc trong cuộc chiến tranh chống Mỹ, cứu nước. Đến Cổng Trời, chúng ta bắt gặp nhiều dòng chữ viết vội nhắn gửi đồng đội, người thân. Ở bên trái đường có một cái hang không sâu lắm, chỗ này năm xưa các chiến sĩ Tiểu đoàn 12 công binh trước lúc ra mặt đường đã làm lễ “truy điệu sống”. Đến tham quan Cổng Trời là dịp để du khách tìm hiểu thêm về những địa chỉ đỏ ngời sáng chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong chiến tranh như Khe Ve, La Trọng, Bãi Dinh, Ngầm Rinh… của mảnh đất tận cùng phía Tây Quảng Bình.